?? در حکمت شماره 1 نهج البلاغه ??می‌خوانیم:

??«کُنْ فی ‌الفِتْنَة کابْنِ اللَّبُونِ، لا ظَهْرٌ فیُرْکَبُ، وَ لا ضَرْعٌ فیُحْلَبْ؛[1] در فتنه‌ها، چونان شتر دوساله باش، نه پشتی دارد که سواری دهد، و نه پستانی تا او را بدوشند.»??

??این تشبیه در واقع به این معنی است که انسان در فتنه‌ها به گونه ای زیرکانه برخورد کند که هیچ یک از دو طرف نتواند از او بهره برداری کند، نه وسیله‌ای برای تاخت و تاز فتنه‌انگیزان باشد و نه چون شتر شیرده باعث تقویت مالی و روحی آن‌ها گردد.?
??ابن ابی‌الحدید در توضیح این بخش می‌گوید:
? «ایّام فتنه که همان ایام خصومت و جنگ و درگیری است، بین دو رهبر گمراه که هردو مردم را به گمراهی دعوت می‌کنند، مانند فتنه عبدالملک و ابن زبیر و فتنه مروان و ضحاک و فتنه حجاج و ابن اشعث»؛[2] در این موارد باید به گونه‌ای حرکت کرد که هیچ یک از دو طرف را تقویت نکند، نه به صورت مستقیم در منازعه و درگیری آن ها شرکت داشته باشد و نه به صورت تدارکاتی و غیرمستقیم. «
?وگاه یکی از دو طرف برحق است. این را نمی‌شود گفت ایام فتنه است مانند جنگ جمل و صفین (که علی ـ علیه السلام ـ طرف حق بود.
??در این صورت جهاد همراه طرفداران حق (و علیه رهبران گمراه و فتنه‌انگیز واجب است و کشیدن شمشیر و نهی از منکر و بذل جان در اثبات و عزت بخشیدن دین و اظهار حق لازم و ضروری است.»[3]??
[1] . نهج البلاغه، حکمت 1،‌ص624.
[2]. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، چاپ دوم، 1387 ه‍ ،ج17_18،ص82.
[3].همان.
????????????????????

https://telegram.me/joinchat/ApU6wjuiNw6pw_IB_Xg2sQ
????????????????????